Katowice, dnia 10 marca 2021 r.
Nr-1/10/03/21
Państwo
Prokuratorzy Regionalni
Prokuratorzy Okręgowi
Szanowni Państwo Prokuratorzy,
Międzyzakładowa Organizacja Związkowa NSZZ “Solidarność” Pracowników Sądownictwa i Prokuratury wnosi o odstąpienie od systemu dwuzmianowego
w powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury. Prokurator Krajowy zapewnił możliwość podjęcia samodzielnej decyzji w tym zakresie przez poszczególnych kierowników jednostek organizacyjnych prokuratury m.in. po dokonaniu analizy sposobu organizacji pracy i uwzględnieniu uzasadnionych potrzeb podległych pracowników. W tym miejscu należy wspomnieć, że ZZPiPP RP przeprowadził w ub. roku ankietę, z której wynika, że większość pracowników prokuratury opowiedziało się za powrotem do jednozmianowego systemu czasu pracy.
Całościowa analiza sposobu organizacji pracy wskazuje, że wprowadzenie dwuzmianowości nie przyniosło wymiernych korzyści w zakresie ograniczenia rozprzestrzeniania się koronawirusa i ochrony zdrowia pracowników. Warto zauważyć, że powszechne jednostki organizacyjne prokuratury, mimo że jako wyjątek wśród instytucji publicznych kontynuowały w sposób nieprzerwany pracę dwuzmianową od maja ubiegłego roku, nie uniknęły zakażeń wśród pracowników,
a poziom ochrony zdrowia pracowników nie odbiega znacząco od poziomu zaobserwowanego w instytucjach, które nie wprowadziły systemu dwuzmianowego lub od niego odstąpiły. Z informacji podanych do publicznej wiadomości przez Ministerstwo Sprawiedliwości w dniu 19 stycznia br. wynika, że z powodu zwiększającej się liczby przypadków zarażenia się prokuratorów koronawirusem działalność niektórych jednostek prokuratury została w znacznym stopniu ograniczona. Zakażenia nie uniknęli także asystenci, urzędnicy, czy inni pracownicy prokuratury. W praktyce bowiem dochodzi do kontaktu między osobami pracującymi na różnych zmianach np. w sytuacjach, kiedy to pracownik z pierwszej zmiany musi dokończyć wykonanie pilnych czynności. Dynamika wzrostu zachorowań powoduje zaburzenie normalnego funkcjonowania jednostki, problemy z opracowaniem grafików pracy, co w rezultacie również prowadzi do zmian w składach osobowych przypisanych do danego zespołu i mieszania się pracowników. Taka sytuacja sprzyja rozprzestrzenianiu się wirusa pomiędzy grupami pracowników i zwiększa ryzyko potencjalnych zakażeń.
Ponadto w odniesieniu do ochrony zdrowia pracowników należy wskazać, że zgodnie z danymi zawartymi w opracowaniu Centralnego Instytutu Ochrony Pracy z 2018 r., praca zmianowa ma poważne konsekwencje zdrowotne. Wyniki badań wskazują na zwiększone ryzyko występowania zaburzeń snu, chorób układu pokarmowego i krążenia, czy innych poważnych chorób, np. cukrzycy, nowotworów. Pracownicy są dużo bardziej narażeni na zaburzenia snu i wzmożony stres, czego konsekwencją jest zaburzenie procesów poznawczych, a sprawne funkcjonowanie umysłowe jest jednym z kluczowych czynników decydujących
o jakości i efektywności czynności wykonywanych w pracy. Długotrwała ekspozycja na warunki pracy zmianowej związana jest z pogorszeniem się funkcjonowania w zakresie pamięci słów oraz szybkości przetwarzania informacji. Wszyscy pracownicy prokuratur z całą pewnością na takie zagrożenia są narażeni, gdyż obecny system organizacji pracy powoduje zakłócenia ich dotychczasowego rytmu okołodobowego. Łatwiej wtedy o pomyłki spowodowane m.in. trudnościami z utrzymaniem koncentracji, co zwiększa ryzyko uchybień w wykonywaniu czynności i przestrzeganiu terminów. Dodatkowym czynnikiem stresogennym zgłaszanym przez pracowników prokuratur jest fakt, że praca zmianowa nie uwzględnia ich potrzeb w zakresie życia rodzinnego i ma na nie negatywny wpływ. Rodzi konieczność synchronizowania życia rodzinnego (np. wywiązywanie się
z obowiązków domowych) z harmonogramem pracy, ale i wymaganiami społecznymi, zwłaszcza w przypadku rodzin z małymi dziećmi (np. poprzez potrzebę dostosowania się do godzin otwarcia żłobków, przedszkoli, szkół, możliwości zatrudnienia opiekunki) i stanowi ważną przyczynę powstawania napięć i konfliktów poza pracą. Osoby wykonujące obowiązki służbowe na drugiej zmianie (często do późnych godzin nocnych) mają bardzo utrudniony powrót do domu.
Wszystkie opisane wyżej sytuacje powodują nie tylko problemy organizacyjne, wpływają negatywnie na zdrowie pracowników, które ma być szczególnie chronione w okresie pandemii, ale mają też bezpośredni związek z powstawaniem zaległości i przewlekłością postępowań.
Z poważaniem,
Komisja MOZ NSZZ
“Solidarność” Pracowników
Sądownictwa i Prokuratury