POCZĄTEK SFORMALIZOWANYCH DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z MOBBINGIEM W SĄDACH
W latach 2014-2016 MOZ NSZZ „Solidarność” Pracowników Sądownictwa wraz z partnerem, Stowarzyszeniem Zdrowa Praca, zrealizowała projekt pt. „Monitoring stresu zawodowego w sądach i jego skutków zdrowotnych” („Temida 2015”) w ramach programu „Obywatele dla Demokracji” finansowanego z Funduszy EOG.
W badaniu „Temida 2015” wzięli udział pracownicy sądów ze wszystkich grup zawodowych – zarówno sędziowie i referendarze, jak i kuratorzy, urzędnicy sądowi oraz pracownicy obsługi. Jak wynika z raportu, ponad 58 proc. osób zatrudnionych w sądach pracowało w warunkach wysoce stresogennych, co wiązało się z ryzykiem wielu chorób, zwłaszcza zaburzeń psychicznych oraz dolegliwości układu sercowo-naczyniowego i mięśniowo-szkieletowego. Ponad połowa osób zatrudnionych w sądownictwie cierpiała na choroby przewlekłe, 8 proc. przyznawało się do zdiagnozowanych zaburzeń stanu zdrowia psychicznego, 32 proc. znajdowało się w stanie podwyższonego ryzyka tego typu zaburzeń.
Wyniki badań wykazały również, jak powszechnym problemem w polskim sądownictwie jest mobbing. Bezpośrednio narażonych na to zjawisko było wówczas 66 proc. pracowników sądów. Co więcej, w 70 proc. sądów panowała atmosfera pobłażania i akceptowania zachowań noszących znamiona mobbingu. Również w 70 proc. polskich sądów nie było wypracowanych obiektywnych norm i zasad pozwalających traktować pracowników jednakowo i sprawiedliwie.
Jak podkreślali autorzy raportu, stres związany z pracą i występowaniem zachowań mobbingowych w polskich sądach to nie tylko problem pracowników, ale również koszty dla systemu ubezpieczeń społecznych, związane z leczeniem chorób powstałych w wyniku stresu. Przede wszystkim jednak wysoki poziom stresu wśród pracowników negatywnie wpływał na jakość funkcjonowania polskich sądów.
ROZMOWY Z MS I WPROWADZANIE W SĄDACH PROCEDUR ANTYMOBBINGOWYCH
MOZ NSZZ “S” PS wielokrotnie alarmowała Ministerstwo Sprawiedliwości o tym, że pracownicy w sądach są przeciążeni, a praca w sądach jest źle zorganizowana. Jednocześnie wśród rekomendacji wynikających z powyższych badań znalazły się działania mające na celu utworzenie ogólnopolskiego interdyscyplinarnego zespołu specjalistów zajmujących się tematyką mobbingu, jak i wprowadzenie w jednostkach sądownictwa powszechnego wewnętrznych uregulowań i procedur antymobbingowych. W ciągu ostatnich 4 lat w wielu sądach w Polsce podjęto próby wprowadzenia lub zmodernizowania wewnętrznych polityk (procedur) antymobbingowych i zachęcenia pracodawców do organizowania systematycznych szkoleń dla pracowników w zakresie mobbingu.
POWSTANIE ZESPOŁU ANTYMOBBINGOWEGO W MS
Pozostawienie tego problemu do rozwiązania na szczeblu poszczególnych sądów, przy tak dużej skali zjawiska, okazało się mało skuteczne. Sytuacja w sądach była na tyle zła, że w 2017 r. przy Ministerstwie Sprawiedliwości na wniosek naszej organizacji został powołany specjalny Zespół ds. przeciwdziałania mobbingowi i naruszeniom praw osób wykonujących obowiązki zawodowe w sądach powszechnych, a każdy pracownik miał możliwość przekazać informacje o niepokojących zjawiskach na dedykowany adres antymobbing@ms.gov.pl.
ZEBRANIE INFORMACJI ZE WSZYSTKICH SĄDÓW W PRZEDMIOCIE FUNKCJONOWANIA PROCEDUR ANTYMOBBINGOWYCH I KOMISJI ANTYMOBBINGOWYCH
Na początku marca 2020 r. nasza organizacja wystąpiła do wszystkich sądów w Polsce z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej dotyczącej zjawiska mobbingu w celu zdobycia wiedzy w zakresie aktualnej sytuacji dotyczącej funkcjonowania w sądach procedur antymobbingowych i związanej z tym działalności komisji antymobbingowych, jak i faktycznego poszerzania świadomości wśród pracowników na temat zjawiska mobbingu. Pozwoliło to na podstawową analizę skali i skutków wdrożenia powyższych działań i ewentualne określenie kierunku i potrzeby prowadzenia dalszych prac (w tym badań, zmian legislacyjnych i innych) na rzecz poprawy warunków pracy w sądach w tym aspekcie. Wnioski płynące z uzyskanych odpowiedzi nie były optymistyczne. Okazało się, że nie wszystkie sądy wprowadziły procedury antymobbingowe, a jeżeli wprowadziły, to w rzeczywistości procedury te nie funkcjonują i komisje nigdy nie były powoływane. W większości jednostek sądownictwa powszechnego zabrakło także szkoleń dla pracowników w przedmiocie mobbingu. Z uzyskanych informacji wynikało ponadto, że szkolenia objęły jedynie kadrę zarządzającą jednostką oraz kierowniczą. Pracownicy mogli nawet nie wiedzieć, że obowiązuje u nich w zakładzie pracy procedura antymobbingowa i na jakich zasadach mogą wnieść skargę w przedmiocie stosowania wobec nich zachowań noszących znamiona mobbingu.
BIEŻĄCA ANALIZA SYTUACJI W SĄDACH (POGŁĘBIENIE PROBLEMÓW) I PODEJMOWANE DZIAŁANIA
Wybuch pandemii skierował działania organizacji związkowej na inne tory, jednak temat mobbingu cały czas był obecny w tle. Istotne zmiany w organizacji pracy, ogólne poczucie zagrożenia, obawy o własne zdrowie i zdrowie osób najbliższych niewątpliwie zwiększyły poziom stresu u pracowników. Nierzadko dochodziły do tego zmagania związane z utratą pracy przez członka rodziny czy stratą po śmierci kogoś bliskiego. Te czynniki również wpłynęły i nadal wpływają bezpośrednio na zmniejszoną odporność psychiczną w miejscu pracy i pogłębiają problemy związane z występowaniem zjawiska mobbingu. Między innymi ten ważny temat został poruszony na spotkaniach: w dniu 9 czerwca br. z Panem Ministrem Michałem Wosiem oraz 21 czerwca br. z Panią Minister Katarzyną Frydrych, która przejęła po Pani Minister Annie Dalkowskiej przewodniczenie Zespołowi antymobbingowemu przy MS.
Nie czekając na rozwiązania płynące z MS, a wychodząc naprzeciw problemom zgłaszanym przez członków naszej organizacji, z dniem 1 czerwca 2021 r. oficjalnie została nawiązana współpraca między MOZ NSZZ “Solidarność” Pracowników Sądownictwa i Prokuratury a Fundacją Mediatio, aby pracownicy (członkowie organizacji związkowej) zarówno sądów, jak i prokuratury mieli zapewnione poczucie bezpieczeństwa oraz otrzymali profesjonalną pomoc w trudnych chwilach. Koszty tej pomocy są w pełni realizowane ze składek związkowych.
URUCHOMIENIE PROFESJONALNEJ POMOCY DLA CZŁONKÓW ZWIĄZKU
- TELEFON SOS
Jeśli jesteś naszym członkiem i w Twoim miejscu pracy (w sądzie lub prokuraturze), spotkałeś się z mobbingiem, dyskryminacją, wypaleniem zawodowym, konfliktem w relacjach z przełożonym lub współpracownikami masz do dyspozycji:
e-mail 24 h/7 dni: sos@mediatio.pl
telefon SOS 8:00-20:00 (pn-sb): +48 72 17 8 2222
WhatsApp – +48 72 17 8 2222
Telefon obsługują wyspecjalizowani pracownicy Fundacji Mediatio. Rozmowy objęte są poufnością.
- MEDIACJE W MIEJSCU PRACY
Jeśli jesteś naszym członkiem i w Twoim miejscu pracy (w sądzie lub prokuraturze), spotkałeś się z mobbingiem, dyskryminacją, konfliktem w relacjach z przełożonym lub współpracownikami możemy zaoferować Ci bezpłatną pomoc profesjonalnego mediatora.
Skontaktuj się z nami na adres poczty elektronicznej: sekretariat@ps-solidarnosc.org.pl lub zadzwoń na numer 792 409 067 – ocenimy, czy ten kierunek jest właściwy.
- SZKOLENIA (WARSZTATY) W MIEJSCU PRACY
We współpracy z Fundacją Mediatio organizujemy – dostosowane do potrzeb danej jednostki, w porozumieniu z pracodawcami – szkolenia (warsztaty) w miejscu pracy.
Szkolenia w obszarach:
– komunikacja,
– wypalenie zawodowe,
– kultura organizacji,
– mobbing.