Katowice, dnia 10 czerwca 2021 r.
Szanowny Pan
Michał Woś
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Szanowny Panie Ministrze,
Międzyzakładowa Organizacja Związkowa NSZZ „Solidarność” Pracowników Sądownictwa i Prokuratury zwraca się z prośbą o rozważenie zmiany decyzji w przedmiocie uruchomienia klimatyzacji w budynkach sądów.
Organizacja związkowa przypomina, że zgodnie z wytycznymi Ministra Sprawiedliwości i Głównego Inspektora Sanitarnego dla funkcjonowania sądów w trakcie epidemii SARS-CoV-2 z dnia 18 maja 2020 roku Rozdział A Zapewnienie bezpieczeństwa pracowników/klientów, pkt 7 podrozdziału Zasady Bezpieczeństwa związane z pomieszczeniami – rekomenduje się nieużywanie klimatyzacji. Jednak sformułowanie „nie należy używać klimatyzacji” nie ma charakteru kategorycznego, gdyż wtedy brzmiałoby: „zabrania się…”, „klimatyzacja winna pozostać wyłączona”, bądź „nie uruchamiać klimatyzacji” itd.
Mając na uwadze, że rozpoczyna się okres letni z przewidywanymi wysokimi temperaturami powietrza, którym zwykle towarzyszy podwyższona wilgotność powietrza, brak możliwości wychłodzenia pomieszczeń w budynkach sądu przynajmniej w godzinach nocnych powoduje, że pracownicy od godzin porannych aż do zakończenia pracy zmuszeni są wykonywać swoje obowiązki w skrajnie niekorzystnych warunkach. Zgłaszają nudności, osłabienie, bóle głowy, trudności ze skupieniem uwagi.
Rozgrzane mury, szafy i duża ilość akt w każdym pomieszczeniu sądu skutecznie kumulują ciepło i pomimo podejmowania prób przewietrzania pomieszczeń w godzinach porannych, działania te są nieskuteczne, znaczne bowiem powierzchnie nadal oddają ciepło, a temperatura powietrza wewnątrz pomieszczeń w godzinach porannych wynosi już ponad 24 stopnie Celsjusza. Nie można pominąć faktu, że niektóre budynki sądów są przystosowane wyłącznie do klimatyzacji i nie ma możliwości otwarcia okien w celu zapewnienia dopływu świeżego powietrza z zewnątrz. Niewątpliwą zaletą uruchomienia klimatyzacji jest obniżenie temperatury w budynku, co pozytywnie wpłynie na kondycję psychofizyczną pracowników, poprawi koncentrację, podniesie wydajność pracy.
Na marginesie organizacja związkowa przytacza wyniki badań naukowców z uniwersytetu w Bostonie w 2008 i 2014 roku weryfikujących tempo rozprzestrzeniania się aerozoli w zamkniętych pomieszczeniach. Badania przeprowadzono w zamkniętym pomieszczeniu o powierzchni 4×4 metry oraz 18-metrowym autobusie przy założeniu, że kichnięcie powoduje wyrzut aerozoli z prędkością 176 km/h, spokojna zaś rozmowa i oddech z prędkością do 15 km/h. W autobusie aerozole z kichnięcia potrzebowały 4 sekund, aby dotrzeć do tylnych siedzeń pojazdu (tj. przebyć 18 metrów), w przypadku luźnej rozmowy i oddechu czas ten wynosił 21 sekund. W zamkniętym pomieszczeniu o powierzchni 4×4 metry aerozole przy kichnięciu zapełniły pomieszczenie niespełna w 2 sekundy, przy rozmowie zaś w 6 sekund (vide czasopismo VICTOR roczniki 2008 numer wakacyjny 7-8 i 2014 numer 6). Zaznacza się, że pomieszczenia te były zamknięte dla dostępu powietrza z zewnątrz. Powyższe prowadzi do konstatacji, że osoby przebywające ze sobą w jednym pomieszczeniu w zasadzie skazane są na wymianę wydychanych wzajemnie aerozoli, a to z powodu ich wysokiej bezwładności, która powoduje, że wypełniają pokój w błyskawicznym czasie. Skoro zatem ewentualne przemieszanie się i wdychanie wydzielin aerozolowych pochodzących od osób przebywających w jednym pomieszczeniu jest nieuniknione – nawet przy zalecanych wietrzeniach pomieszczeń co 1 godzinę – brak jest przeciwwskazań do uruchomienia klimatyzacji.
W razie dalszego zakazu używania klimatyzacji pracownicy sądów już w godzinach przedpołudniowych będą zgłaszać problem z koncentracją i właściwym skupieniem na wykonywaniu swoich obowiązków oraz przegrzanie, co może prowadzić do schorzeń innego niż koronawirus rodzaju (szczególnie narażone są osoby z niewydolnością krążenia i chorobami serca). To w konsekwencji może doprowadzić do destabilizacji pracy w poszczególnych jednostkach sądownictwa powszechnego.
Z poważaniem,
Przewodnicząca Komisji
MOZ NSZZ “Solidarność”
Pracowników Sądownictwa i Prokuratury
Odpowiedź MS (fragment pisma dot. rekomendacji epidemicznych): pismo-MS-dot.-rekomendacji-epidemicznych-18.06.2021.pdf